ورود باکتری، ویروس یا انگل به روده‌ها باعث عفونت آن می‌شود. عفونت‌های روده‌ای مسری‌اند. خوشبختانه اکثر عفونت‌های روده‌ای خود به خود بهبود می‌یابند؛ زیرا هیچ علامتی ندارند اما گاهی باعث ضعف و بیحالی بیمار می‌شوند. این علائم زمانی به وجود می‌آیند که انگل‌ها، باکتری‌ها یا ویروس‌ها وارد روده شده باشند. انواع مختلفی از عفونت باکتریایی وجود دارد که علائم هر کدام متفاوت است. خوشبختانه می‌توان با برخی اقدامات از عفونت روده جلوگیری کرد.
علل
عفونت روده شامل عفونت روده بزرگ و روده کوچک است که منشا آنها عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌باشد.
عفونت باکتریایی
کمپیلوباکتر، سالمونلا و اشرشیاکلی از باکتری‌های رایجی‌اند که باعث عفونت روده می‌شوند. مصرف غذای آلوده باعث ورود این باکتری‌ها به بدن می‌شود.
عفونت ویروسی
عفونت‌های ویروسی روده یا دستگاه گوارش در پی مصرف آب یا غذای آلوده به وجود می‌آیند. تماس با فرد آلوده باعث انتشار ویروس می‌شود. نورو ویروس و روتاویروس از جمله ویروس‌های متداولی‌اند که باعث عفونت دستگاه گوارش می‌شوند.
عفونت انگلی
کرم‌ها با حمله به بدن و تکثیرشدن باعث ایجاد عفونت انگلی می‌شوند. کرمک‌ها و کرم‌های نواری باعث عفونت‌های انگلی روده می‌شوند.
علائم عفونت روده
علائم عفونت روده بر اساس منشا آن اندکی متفاوت است اما رایج‌ترین آنها عبارتند از :
- مشکلات سینوسی
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- درد شکم
- دل پیچه
- یبوست
- افسردگی
- مشکلات خواب
- خستگی
- سر درد
- دندان قروچه
- جوش‌های پوستی
- تب
- نفخ
عوارض
برخی از گروه‌های خاص مانند نوزادان، افراد مسن و افرادی که دارای بیماری خود ایمنی‌اند بیشتر مستعد عفونت‌های باکتریایی روده‌ای و عوارض آن هستند. اما در اکثر افراد مشکلات حاد سلامت ایجاد نمی‌شود. عفونت مزمن و حاد می‌تواند به موارد زیر بیانجامد:
- سوء تغذیه
- مننژیت
- سندروم روده تحریک پذیر
- عفونت روده در افرادی که دارای اختلالات خود ایمنی مانند بیماری ایذر یا بیماری کرون‌اند خطرناک است.
تشخیص
در اکثر مواقع بیمار از وجود عفونت باکتریایی روده خود بی‌اطلاع است؛ زیرا سیستم ایمنی از بدن محافظت می‌کند. ممکن است گاهی علائم بیماری خفیف باشد اما ظرف مدت چند ساعت تا سه روز از بین می‌روند. اگر علائم بیماری بیش از سه روز طول بکشد باید پزشک او را ویزیت کند. پزشک می‌تواند:
- بر اساس علائمی که بیمار توصیف می‌کند، دارو تجویز کند.
- در صورت نیاز، آزمایشاتی را برای او تجویز کند. آزمایش مدفوع یک آزمایش رایج برای تشخیص عفونت باکتریایی یا انگلی روده است.
اگر پزشک احتمال یک عفونت خاص را دهد، می‌تواند با کسب اطلاعات کافی از عواقب بعدی جلوگیری کند. اگر بیمار به کشورهایی که احتمال بیماری در آنها بالاست سفر کرده باشد، پزشک می‌تواند به سادگی عفونت روده را در آنها تشخیص دهد.
درمان عفونت روده
اکثر عفونت‌های باکتریایی فقط چند روز بیمار را درگیر می‌کنند. بنابراین چند روز انتظار، یک درمان متداول برای این عفونت‌ها محسوب می‌شود. به خاطر داشته باشد که در این عفونت‌ها نوشیدن مقدار زیادی آب بسیار ضروری است. درمان عفونت روده به نوع عامل عفونی بستگی دارد.
درمان عفونت باکتریایی
در صورت شدید بودن اسهال به بیمار آنتی بیوتیک داده می‌شود این افراد باید تا بهبود اسهال از خوردن غذاهای سفت خودداری کنند و مایعات بیشتری بنوشند. از دست دادن آب بدن یکی از عوارض این نوع عفونت است و در موارد حاد به بیمار سرم وصل می‌شود.
درمان عفونت ویروسی
درمان خاصی برای عفونت ویروسی روده وجود ندارد. مصرف موز، برنج، نان تست و پوره سیب به این بیماران توصیه می‌شود. فقط باید پس از قطع شدن علائم عفونت این خوراکی‌ها را مصرف کرد. مصرف مایعات و استراحت در بهبود این عفونت بسیار مهم‌اند.
درمان عفونت انگلی
برای درمان عفونت انگلی داروهایی تجویز می‌شود که انگل‌ها را از بین ببرد. این داروها معمولا انگل‌های بالغ را هدف قرار می‌دهند بنابراین بیماران باید تا زمانی که انگل‌ها به طور کامل از بین می‌روند درمان را ادامه دهند. مبندازول، پرازی کوانتل و آلبندازول از جمله داروهایی هستند که برای درمان این نوع عفونت تجویز می‌شوند. برای جلوگیری از آلودگی مجدد، معمولا سایر اعضای خانواده نیز تحت درمان قرار می‌گیرند حتی اگر هیچ علائمی از عفونت را از خود نشان ندهند.
پیشگیری
پیشگیری از عفونت روده کار ساده‌ای نیست زیرا میکروب‌ها و باکتری‌ها در هوا،آب، روی زمین و روی دیوارها وجود دارند. از آنجایی که باکتری‌ها موجوداتی میکروسکوپی‌اند بیماران نمی‌توانند آنها را ببینند اما اقداماتی برای کاهش احتمال عفونت روده وجود دارد که در بخش زیر به آنها اشاره می‌کنیم:
- شستشوی کامل دست‌ها؛
- شستشوی سطوحی که با غذای خام تماس دارند مانند چاقو، تخته کار، گیره و سایر وسایل با مایع و آب داغ(اجتناب از قرار دادن گوشت خام در سینک)؛
- شستشوی دست‌ها قبل و بعد از تهیه غذا؛
- پخت کامل غذا؛
- شستشوی کامل دست‌ها، به ویژه در حمام یا هنگام دست زدن به حیوانات؛
- شستشوی دست‌ها هنگام بازگشت به منزل؛
- تحقیق درباره مقصد قبل از مسافرت؛
- محدود کردن مصرف آنتی بیوتیک‌ها.
