بلع دردناک (ادینوفازی) یک بیماری پاتولوژیک است که در آن فرد در هنگام بلع غذا، مایعات، دارو و هر چیز دیگری دچار درد شدیدی میشود. این باعث میشود که غذا مدت زیادی به دلیل احساس درد در قفسه سینه مسیر مری به معده را طی کند.
بلع دردناک عادی نیست. اگر این درد به دلیل سرماخوردگی ایجاد شده باشد، نسبتاً به سرعت برطرف میشود؛ اما در غیر این صورت ممکن است شما با مشکل خطرناکی مواجه باشید که نیاز به مراقبت و رسیدگی فوری پزشکی دارد. آخرین چیزی که شما میخواهید این است که نتوانید غذاهای جامد بخورید. اگر گلوی شما درد میکند و بلع برای شما سخت و زمانبر شده است باید هر جه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
این بیماری ممکن است علتهای مختلفی داشته باشد بنابراین روشهای درمان آن نیز متفاوت است. برای مثال تومورها ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند و اگر سرطانی باشند باید پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز انجام شود. زخمها نیز ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشند. پزشک به شما توصیه خواهد کرد که از مصرف برخی غذاها که گلوی شما را تحریک میکند مانند غذاهای پرادویه یا نوشیدنیهای کافئین دار پرهیز کنید.
بسیاری از بیماریهای زمینهای همراه با بلع دردناک اگر به موقع تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گیرند بهبود مییابند. اگر علائم شما به مدت طولانی باقی ماند باید به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. درد ناشی از بلع به دلیل متعددی از خوردن غذاهای تند و پرادویه گرفته تا ابتلا به برخی بیماریهای وحشتناک ایجاد میشود. در صورتی که این بیماری و عوامل زمینهای آن تحت درمان قرار نگیرد، منجر به ایجاد عوارض بیشتری در آینده میشود. کاهش وزن نیز ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری بلع دردناک اتفاق بیفتد. ممکن است شما به دلیل ناراحتیهای همراه با بلع دردناک به اندازه کافی غذا نخورید که باعث ایجاد برخی بیماریها مانند کمخونی، کم آبی بدن و سوءتغذیه میشود. در صورت مواجه با این شرایط بلافاصله به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو وقت با شمارههای 02188931392 و 02122908154 تماس بگیرید.
علل
بلع دردناک ممکن است در برخی موارد به دلیل ابتلا به برخی بیماریهای جزئی مانند سرماخوردگی معمولی ایجاد شود. در این موارد عارضه بلع دردناک خودبهخود بهبود مییابد. بلع دردناک مزمن ممکن است به دلیل وجود برخی دلایل زمینهای دیگر باشد. بیماریهای مختلفی وجود دارد که باعث ابتلا به بلع دردناک میشود که برخی از آنها عبارتند از:
سرطان
در برخی موارد بلع دردناک مزمن ممکن است به دلیل ابتلا به سرطان مری باشد. این به دلیل توموری است که در مری رشد کرده است. سرطان مری ممکن است به دلیل استعمال طولانی مدت دخانیات، سوءمصرف الکل یا سوزش سر دل مستمر ایجاد شود. همچنین ممکن است این بیماری ارثی باشد.
عفونت کاندیدا
این یک نوع عفونت قارچی است که ممکن است در دهان بیمار ایجاد شود. این عفونت ممکن است گسترش یافته و باعث ایجاد علائم سرطان مری مانند بلع دردناک شود.
بیماری رفلکس معده
این بیماری به دلیل درست بسته نشدن اسفنکتر پایینی در مری ایجاد میشود. در نتیجه، اسید معده به سمت مری بازگشت پیدا میکند. بیمار ممکن است در صورتی که بلع دردناک همراه با علائمی نظیر سوزش معده یا درد قفسه سینه باشد به بیماری رفلکس معده مبتلا شده باشد.
اچ ای وی
در افراد مبتلا به اچ آی وی نیز غالباً مشکلات مری ایجاد میشود. عفونت کاندیدا شایعترین دلیل آن است. در برخی موارد عاملهای ضدویروسی که برای درمان اچ آی وی مورد استفاده قرار میگیرند باعث رفلکس معده میشوند که باعث ایجاد علائمی نظیر بلع دردناک یا ادینوفازی میشود.
زخمها
ممکن است در دهان، گلو یا مری و حتی معده بیمار زخمهایی ایجاد شود. زخمها همچنین ممکن است به دلیل رفلکس درماننشده معده نیز به وجود آیند. مصرف بلند مدت از داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن (آدویل و موترین) میتوانند احتمال ایجاد این زخمها را افزایش دهند.
بلع دردناک ممکن است به دلیل برخی روشهای درمانی مانند پرتودرمانی برای سرطان نیز ایجاد شود. برخی داروهای تجویزی نیز ممکن است باعث ایجاد بیماری بلع دردناک شود.
بلع دردناک همچنین ممکن است به دلیل ورود اجسام خارجی در گلو یا مری که باعث انسداد آنها شدهاند نیز ایجاد شود. یکی از شایعترین اجسام که ممکن است باعث انسداد گلو را پوشش مری شود، استخوان ماهی است.
علائم
برخی از این علائم ممکن است بخشی از یک بیماری باشند. به عنوان مثال تنگی نفس برای بلع دردناک بسیار شایع است زیرا هر چیزی که باعث دردناک شدن بلع شود ممکن است باعث انسداد مسیرهای عبور هوا نیز شود. ممکن است درد دهان بیماران در هنگام بلع تشدید شود. بلع دردناک ممکن است بخشی از بیماری رفلکس معده باشد زیرا اسید معده ممکن است باعث آسیبدیدگی گلو در هنگامی که بیمار خواب است بشود. پزشک باید علائم را به دقت مورد ارزیابی قرار دهد تا بتواند تشخیص درستی داشته باشد.
ادینوفازی (بلع دردناک) در برابر دیسفاژیا (اختلال بلع)
در برخی موارد ممکن است عارضه بلع دردناک با دیسفاژیا که یک بیماری دیگر مرتبط با بلع است اشتباه گرفته شود. دیسفاژیا نوعی اختلال بلع است. در صورت ابتلا به این بیماری، بلع به طور منظم با اشکال مواجه است و در افراد مسن شایعتر است.
دیسفاژیا نیز همانند بلع دردناک به علل مختلفی مرتبط است. درمان دقیق و درست به شناسایی مشکلات زمینهای بستگی دارد. دیسفاژیا ممکن است به حدی شدید باشد که فرد قادر به انجام عمل بلع نباشد.
اختلالات بلع یا بلع دردناک ممکن است به طور همزمان ایجاد شوند و مشکل یا بیماری زمینهای یکسانی باعث ایجاد این عارضهها شده باشد. به هر حال، ممکن است اختلالات بلع با درد همراه نباشد. در این موارد احتمالاً فرد فقط به اختلال بلع دچار شده است. به طور مشابه ممکن است فرد مبتلا به بلع دردناک در هنگام بلع با مشکلی مواجه نباشد.
تشخیص
برای تشخیص ابتلا به بلع دردناک نیاز به انجام آزمایشهای خاصی نیست. پزشک بر اساس تشخیص علائم بیماری و معاینات فیزیکی میتواند ابتلا به این عارضه را تشخیص دهد. در مواردی که معاینات بالینی و صحبت کردن در مورد علائم کافی نباشد ممکن است پزشک انجام فرایند آندوسکوپی را توصیه کند. در معاینات آندوسکوپی یک دوربین کوچک داخل گلوی بیمار فرستاده میشود تا پزشک بتواند داخل آن را ببیند. در صورتی که معاینات آندوسکوپی چیزی را نشان ندهد ممکن است پزشک دستور انجام مطالعات مانومتری را برای مشخص کردن علت بلع دردناک بدهد. سپس پزشک در مورد اقدامات بعدی تصمیم میگیرد. انجام این کار در مواردی که علت نیاز به درمان فوری داشته باشد مانند درمان تومورها و زخمها ضرورت مییابد.
اقدامات درمانی
برنامهریزی دقیق درمان بلع دردناک به علت زمینهای ایجادکننده آن بستگی دارد. اگر پزشک نتواند علت زمینهای را تشخیص دهد، بلع دردناک ممکن است به مرور زمان خودبهخود بهبود یابد. این عارضه پس از سرماخوردگیهای معمولی یا حساسیتهای شدید متداول و شایع است. در صورتی که ناراحتی و درد در هنگام بلع دوباره عود کردن به پزشک مراجعه کنید. برخی روشهای درمانی برای درمان بلع دردناک عبارتند از:
داروها
بسته به بیماری زمینهای ممکن است بتوان بلع دردناک را با مصرف برخی داروها التیام داد. برای مثال، داروهای مربوط به درمان رفلکس معده میتوانند از بازگشت اسید معده به سمت مری و حلق جلوگیری کنند و پس از آن بیمار بهبودی را در بلع خود احساس کند. داروها ممکن است برای درمان بیماریهای زمینهای مانند اچ آی وی و عفونتها نیز تجویز شوند. عفونتهای کاندیدا باید با داروهای ضدقارچ تحت درمان قرار گیرند.
انجام عمل جراحی
در موارد وجود تومور یا کارسینوم ممکن است پزشک از روشهای جراحی برای برداشتن این سلولها استفاده کند. این گزینه همچنین برای درمان رفلکس معدهای که به درمانهای دارویی پاسخ نداده است نیز به کار میرود.