فرق اندوسکوپی با اندوسونوگرافی : کاربرد،مزایا وعوارض

اندوسکوپی یک روش غیر جراحی است که برای مشاهده اعضای داخلی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. اندوسکوپی تحت عنوان یک روش کم تهاجمی یاد می‌شود زیرا با کمترین تهاجم به بررسی ساختارهای داخلی بدن می‌پردازد. در گذشته که اندوسکوپی وجود نداشت از عمل جراحی برای مشاهده داخل بدن استفاده می‌شد و همان نتایج به دست می‌‌آمد که در حال حاضر اندوسکوپی نشان می‌دهد. می‌توان این روش را بدون نیاز به بیهوشی عمومی انجام داد و معمولاً انجام اندوسکوپی در مقایسه با عمل جراحی با خطرات کمتری همراه است. انواع مختلفی از اندوسکوپی وجود دارد که برای اهداف متفاوتی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و پزشک بر اساس شرایط شما به انتخاب بهترین و مناسب ترین روش خواهد پرداخت. با پیشرفت تکنولوژی،امروزه بسیاری از پزشکان از روش آندوسونوگرافی ( با حداقل تهاجم) برای تشخیص بیماری­های گوارشی و ریوی استفاده می­کنند.

فرق آندوسکوپی و آندوسونوگرافی چیست؟

---

ممکن است از خود بپرسید آندوسکوپی با آندوسونوگرافی چه فرقی دارد. در این قسمت هر کدام از این روش­ها بطور جداگانه توضیح داده شده است. در صورت داشتن هر گونه سوال با پزشک خود مشورت کنید:

 اندوسکوپی چیست؟

 در اندوسکوپی یک اندوسکوپ از طریق دهان وارد معده می‌شود یا نه یک برش کوچک در پوست ایجاد می‌شود تا به بررسی ارزیابی داخلی مفاصل، قفسه سینه یا شکم بپردازد. اندوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر است که در قسمت ابتدایی آن یک عدد دوربین نصب شده است. دوربین به ارسال تصاویر از داخل بدن می‌پردازد و به صفحه مانیتور ارسال می‌‌گردد تا پزشک بتواند به ارزیابی این اندام بپردازد. معمولاً اندوسکوپی زمانی انجام می‌‌شود که مشاهده اعضای داخلی بدن ضروری است تا پزشک به تشخیص مشکل بیمار بپردازد. اندوسکوپی در مقایسه با انجام عمل جراحی با تهاجم بسیار کمی همراه است و خطرات کمتری دارد. از اندوسکوپی می‌توان برای دسترسی به اعضای داخلی بدن به منظور درمان استفاده کرد.

 آندوسونوگرافی چیست؟  

 آندوسونوگرافی از یک اندوسکوپ و همچنین هندپیس التراسوند برای تهیه تصاویر از اعضای داخلی بدن و ساختارهای آن استفاده می‌کند. می‌توان از آندوسونوگرافی برای اهداف مختلف استفاده کرد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• پیدا کردن سنگ صفرا
• تشخیص بیماری‌های داخلی بدن از قبیل پانکراس، تشخیص التهاب پانکراس که به آن پانکراتیت مزمن می‌گویند یا کیست پانکراس
• بررسی ساختار قلب
• جمع آوری نمونه مایع اطراف شکم یا ریه برای انجام ارزیابی دقیق تر
• تشخیص برخی از انواع خاص سرطان

 آندوسونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

 آندوسونوگرافی یک روش عکس برداری رایج از اعضای داخلی بدن است که با وارد کردن یک اندوسکوپ به درون قسمت فوقانی دستگاه گوارش انجام می‌شود. اپراتور با استفاده از اسپری بی حسی موضعی بی حس کردن قسمت پشت گلوی شما می‌پردازد یا آنکه به شما یک قرص لوزی شکل بی حس کننده را می‌دهد تا آن را بمکید. پزشک برای ایجاد آرامش بیشتر به شما داروی آرام بخش می‌‌دهد که معمولاً به صورت وریدی به درون رگ پشت دست شما تزریق خواهد شد. این داروی بی حس کننده باعث خواب آلودگی شما می‌شود اما منجر به خوابیدن شما نخواهد شد و به عبارتی از بیهوشی عمومی استفاده نمی‌شود. برای انجام این روش شما باید به پشت روی تخت مخصوص دراز بکشید توسط پزشک از شما می‌خواهد که یک محافظ دندانی پلاستیکی را بین دندانهای خود قرار دهید تا از دندان شما محافظت شود و اندوسکوپ را گاز نزنید. سپس اپراتور از شما می‌خواهد که بخش ابتدایی اندوسکوپ را قورت بدهید. دستگاه‌های اندوسکوپ جدید کاملاً نازک هستند و بلعیدن آنها کار ساده ای است. سپس اپراتور به آرامی آن را به داخل بدن ارسال می‌‌کند تا از مری وارد معده و بخش ابتدایی روده کوچک شود که اثنی عشر نام دارد. دوربین فیلمبرداری که در ابتدای آن وجود دارد ارسال تصاویر به صفحه مانیتور می‌پردازد و پزشک این تصاویر را به لحاظ وجود ناهنجاری‌های معده و مری و اثنی عشر بررسی خواهد کرد. هوا از طریق یک کانال در اندوسکوپی وارد معده می‌شود تا دیواره داخلی معده به خوبی نشان داده شود. هوای وارد شده باعث می‌شود که شما احساس کنید معده شما پر شده است و می‌خواهید آروغ بزنید. هندپیس التراسوند به ارسال سیگنال‌ها به صفحه مانیتور می‌پردازد تا تصاویری از نقاط داخلی بدن شما روی صفحه مانیتور نشان داده شود. شما متوجه کار کردن دستگاه سونوگرافی نخواهید شد اما می‌توانید تصاویر به دست آمده را روی صفحه مانیتور کنار تخت خود مشاهده کنید. پزشک به تهیه یک یا چند نمونه کوچک خواهد پرداخت و نمونه‌های تهیه شده را به آزمایشگاه ارسال می‌کند تا مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد و زیر میکروسکوپ ارزیابی گردند سپس اندوسکوپ را از بدن خارج می‌کند. معمولاً فرایند اسکن حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌‌کشد اما شما باید حداقل ۲ ساعت را برای انجام این اسکن اختصاص بدهید زیرا انجام این تست شامل آماده شدن و اثرگذاری داروی بی حسی و آرام بخش زمان لازم برای انجام آن و بهبودی کامل است. آندوسونوگرافی معمولاً باعث بروز درد می‌شود اما ممکن است شما را دچار مقداری ناراحتی کند به ویژه هنگامی ‌که شما به بلعیدن اندوسکوپ می‌پردازید.

 اندوسکوپی چگونه عمل می‌کند؟

---

 اندوسکوپی یک روش بسیار حالی برای مشاهده دستگاه گوارش و نمونه برداری از آن است. اندوسکوپ به ارائه تصاویر دقیق ساختارهای مورد نظر بدن می‌‌پردازد که مشاهده آنها در سایر انواع اسکن دشوار است.

• اولتراسوند یک روش ارزیابی کننده است که از امواج صدا با فرکانس بالا استفاده می‌‌کند که در هنگام ارسال توسط دستگاه برای گوش انسان قابل شنیدن نیست.
• التراسوند به راحتی از درون مایع و بافت‌های نرم و می‌کند سپس هنگامی ‌که به یک سطح صاف برخورد می‌‌کند برگشت خواهد کرد. به عنوان مثال التراسوند می‌تواند به راحتی از خون موجود در دهلیزهای قلب عبور کند اما هنگامی ‌که به یک دریچه قلب برخورد می‌‌کند امواج بسیار زیادی را ارسال خواهد کرد. در یک نمونه دیگر التراسوند وارد کیسه صفرا می‌شود و هنگامی ‌که به سنگ صفرا برخورد می‌کند الگوی بسیار قدرتمندی را برمی‌گرداند.

 ساختارهای مختلف و با تراکم متفاوت بدن برخورد می‌‌کند و الگوی بسیار قدرتمندی را بر می‌گرداند که این امر به مشاهده تصاویر داخل بدن کمک خواهد کرد.

 پس از آندوسکوپی و آندوسونوگرافی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

---

 اکثر افراد نیم ساعت پس از انجام آندوسکوپی و آندوسونوگرافی می‌‌توانند به منزل برگردد. اگر شما داری آرام بخش دریافت کرده اید ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا برای رفتن به منزل آماده شوید زیرا داروی آرام بخش باعث می‌‌شود که شما کاملاً آرامش داشته باشید. با این حال باید از رانندگی کردن و کار با ماشین آلات سنگین یا مصرف مشروبات الکلی تا ۲۴ ساعت پس از دریافت داروی آرام بخش خودداری کنید. باید فردی همراه شما باشد تا شما را به منزل ببرد و تا ۲۴ ساعت از شما مراقبت کند تا اثر داروی آرام بخش از بین برود. اکثر افراد می‌‌توانند پس از ۲۴ ساعت به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. پزشک به نوشتن گزارش می‌پردازد و آن را به پزشک شما تحویل خواهد داد. نتایج حاصل از نمونه برداری نیز پس از چند روز آماده خواهد شد. پزشک سونوگرافی پس از انجام تست به شما می‌گوید که چه چیزی را مشاهده کرده است. اما اگر شما داروی آرام بخش دریافت کرده باشید ممکن است متوجه صحبت‌های او نشوید به همین دلیل بهتر از یکی از اعضای خانواده یا دوستان تان شما را همراهی کند و صحبت‌های پزشک را به خاطر داشته باشد.

 چگونه برای آندوسکوپی یا آندوسونوگرافی آماده شویم؟

---

 قبل از انجام این تست پزشک نکات لازم را برای شما توضیح خواهد داد تا کاملاً آماده باشید و معمولاً نکات مهم برای آماده شدن به منظور انجام این تست به شرح زیر می‌باشد:

• به مدت ۲۴ ساعت قبل از انجام تست از خوردن مواد غذایی و مایعات خودداری کنید زیرا باید معده شما خالی باشد و می‌توانید تا ۲ ساعت قبل از انجام آن چند جرعه آب بخورید.
• در صورتی که قرار است داروی آرام بخش دریافت کنید باید فردی همراه تان باشد تا شما را به منزل برگرداند.
• اگر از داروهای خاصی استفاده می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید زیرا ممکن است مصرف آنها ضروری باشد تا به این ترتیب بتوانید اطلاعات را لازم را به دست آورید.

 آیا اندوسکوپی و آندوسونوگرافی عوارضی هم دارند؟

---

 در اکثر موارد اندوسکوپی بدون هیچ گونه مشکلی انجام می‌شود و تعدادی از افراد به مدت یک یا چند روز دچار مقداری گلو درد خواهند شد و در صورتی که از داروی آرام بخش استفاده کنند کمی احساس خستگی و خواب آلودگی خواهند کرد. پس از انجام این تست ریسک بروز عفونت قفسه سینه یا پنومونی کم است. گاهی اوقات اندوسکوپ باعث آسیب دیدگی دستگاه گوارش می‌شود و شما دچار خونریزی و عفونت و در برخی موارد نادر سوراخ شدن دستگاه گوارش می‌شوید. در صورتی که تا ۴۸ ساعت پس از انجام اندوسکوپی شما دچار هریک از علایم زیر شدید باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید:

• درد شکمی که به تدریج بدتر می‌‌شود و در مقایسه با دردهای معمولی یا سوزش سر دل بیشتر است.
• تب کردن
• اختلال در تنفس
• استفراغ خونی

 تعداد کمی از افراد پس از انجام اندوسکوپی و در هنگام انجام آن دچار حمله قلبی یا سکته می‌شوند که معمولاً این افراد مسن هستند در سطح مناسبی از سلامت عمومی قرار ندارند این عوارض در اکثر افرادی که سطح سلامت قابل توجهی دارند نادر است.