لاپاراسکوپی یک نوع عمل جراحی کم تهاجمی است. لاپاراسکوپ یک دستگاه بلند و سفت از فیبر نوری است که وارد بدن میشود تا اعضا و ساختارهای داخلی بدن را به خوبی نشان بدهد. مدلهای قدیمی آن مجهز به یک لنز تلسکوپی هستند که به یک دوربین ویدیویی متصل میشوند اما مدلهای جدیدتر آن دارای یک دوربین دیجیتالی کوچک هستند که در انتهای لوله قرار دارد. منبع نوری آن از لامپ ال ای دی، هالوژن زنون یا نور خورشیدی تغذیه میکند. دستگاه لاپاراسکوپی معمولاً از یک فلز ضد زنگ با کیفیت بالا ساخته شده است و قطر سر باریک آن میتواند از ۳ میلیمتر تا بیش از ۱۰ میلیمتر متغیر باشد. انواع باریک آن برای انجام جراحیهای ظریف استفاده میشود که از طریق برشهای مختلف وارد بدن میشوند و معمولا از وسایلی از قبیل قیچی، فورسپس، گیره و سوزن و سایر وسایل مخصوص استفاده خواهد شد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر دربارهی لاپاراسکوپی و یا رزرو نوبت در مطب دکتر سید امیر منصور رضا دوست شماره تلفنهای 02188931392 و 02122908154 تماس حاصل فرمایید.
قبل از انجام لاپاراسکوپی چه آزمایشاتی باید انجام شود؟
پزشک درخواست انجام التراسوند را به عنوان یک روش تشخیصی غیر تهاجمی میدهد در تعداد زیادی از موارد اطلاعاتی به دست میآید که به جراح کمک میکند اطلاعات بیشتر را در خصوص مشکلات مرتبط با حفره شکمی به دست بیاورد. این تست درد ندارد و یک روش بسیار ایمن است و باعث افزایش تأثیر گذاری لاپاراسکوپی تشخیصی خواهد شد. سی تی اسکن یک نوع عکس برداری توسط اشعه ایکس است که از کامپیوتر برای عینی سازی محتوای داخل شکم استفاده میکند. در برخی موارد خاص نیز برای تشخیص بیماریهای شکمی دقت بالایی دارد و به پزشکان کمک میکند تصویر بهتری از داخل شکم داشته باشد. متخصص رادیولوژی از سی تی اسکن برای قرار دادن صحیح سوزن درون شکم استفاده میکند که به این روش نمونه برداری با هدایت سی تی اسکن گفته میشود و معمولاً قبل از لاپاراسکوپی تشخیصی انجام میشود تا پزشک به این نتیجه برسد که آیا لاپاراسکوپی با توجه به شرایط شما مناسب است یا خیر. در اسکن ام آر آی از یک میدان مغناطیسی قوی و کامپیوتر برای مشاهده حفره شکمی استفاده میشود. در اکثر مشکلات شکمی از این روش استفاده نمیشود اما میتواند در برخی موارد ضروری باشد. قبل از انجام لاپاراسکوپی تشخیصی انجام برخی آزمایشات از قبیل آزمایش خون، عکس برداری از قفسه سینه یا الکتروکاردیوگرام ضروری است. پزشک تصمیم میگیرد که کدام تستها برای شما ضروری است و بررسی نتایج حاصل از سایر تستهایی که انجام داده اید میپردازد.
چگونه برای لاپاراسکوپی آماده شویم؟
- پس از آن که پزشک مزایا و معایب این روش را برای شما توضیح داد از شما میخواهد برگه رضایت نامه برای عمل را امضا کنید. در اکثر موارد لاپاراسکوپی تشخیصی به صورت سرپایی انجام میشود و شما میتوانید همان روز پس از انجام تست به منزل بروید.
- باید برای مدت مشخصی قبل از انجام تست از خوردن مواد غذایی یا مایعات خودداری کنید که این زمان توسط جراحی متخصص بیهوشی مشخص خواهد شد.
- شب قبل از لاپاراسکوپی یا صبح روز عمل دوش بگیرید.
- در زمان تعیین شده به بیمارستان بروید و به طور کلی شما باید یک تا دو ساعت زودتر از زمان مشخص شده در بیمارستان حضور داشته باشید.
- در صورتی که هر روز از یک داروی خاص استفاده میکنید قبل از جراحی با پزشک خود مشورت کنید زیرا ممکن است قطع مصرف آن ضروری باشد یا آن که پزشک از شما بخواهد آن را با یک جرعه آب بخورید. در صورتی که شما از آسپرین و ویتامین c یا رقیق کنندههای خون یا داروهای مخصوص آرتروز استفاده میکنید با پزشک خود مشورت نمایید تا قبل از عمل مصرف آنها را قطع میکند.
- شما میتوانید از پزشک خود بپرسید تا نکات بیشتری را در خصوص آماده شدن برای جراحی لاپاراسکوپی به شما توضیح دهد.
به احتمال زیاد در هنگام انجام لاپاراسکوپی بیهوش میشوید و به همین دلیل باید پس از اتمام جراحی فردی همراه شما باشد تا شما را به منزل ببرد. داروهای آرام بخش مورد استفاده در این روش عملکرد شما را در طول روز تحت تاثیر قرار خواهند داد. تا روز بعد از رانندگی کردن و کار با ماشین آلات سنگین خودداری کنید.
هدف از انجام لاپاراسکوپی تشخیصی چیست؟
لاپاراسکوپی یک نوع تلسکوپ است که برای اهداف پزشکی کاربرد دارد و به یک منبع نوری قوی و یک مانیتور با قابلیت وضوح بالا متصل شده است. برای اینکه پزشک بتواند داخل شکم را مشاهده کند یک سوراخ در دیواره شکم قرار داده میشود و لاپاراسکوپی وارد بدن خواهد شد سپس از تصاویر داخل شکم به صفحه مانیتور ارسال میگردد. در لکثر موارد این روش برای تشخیص یا کمک به معین کردن علت بروز مشکلات شکمی مورد استفاده قرار میگیرد. لاپاراسکوپی تشخیصی به دلایل زیر انجام میشود:
درد شکمی
لاپاراسکوپی میتواند به تشخیص دردهای مزمن و حاد شکمی کمک کند. درد شکم دلایل زیادی دارد که برخی از این دلایل عبارتند از آپاندیسیت، چسبندگی و تشکیل بافت اسکار شکمی، عفونت لگن، اندومتریوز، خونریزی از شکم و در برخی موارد سرطان. از لاپاراسکوپی برای بیمارانی استفاده میشود که دچار بیماری التهاب شکم هستند تا سایر علل بروز درد شکم مشخص شود. معمولاً جراح در هنگام انجام لاپاراسکوپی به تشخیص علت درد شکم و اصلاح مشکل بیمار میپردازد.
وجود توده در شکم
گاهی اوقات در شکم بیمار توجه وجود دارد که توسط پزشک یا بیمار احساس میشود یا آنکه در عکس برداری توسط اشعه ایکس دیده میشود. در اکثر موارد این تودهها قبل از شروع یک روش درمانی مناسب باید به طور دقیق بررسی شوند. لاپاراسکوپی یکی از روشهایی است که پزشک از آن برای مشاهده مستقیم توده و نمونه برداری از آن استفاده میکند تا بتواند به تشخیص قطعی دست پیدا کند.
آسیت
آسیت به وضعیتی گفته میشود که در حفره شکم مایع تجمع پیدا میکند. گاهی اوقات بدون بررسی دقیق حفره شکمی علت بروز این مشکل مشخص خواهد شد به همین دلیل پزشک از لاپاراسکوپی استفاده میکند.
بیماری کبد
برخی از روشهای عکس برداری غیر تهاجمی از قبیل سونوگرافی و سی تی اسکن و اسکن ام آر آی میتوانند وجود توده داخل کبد یا روی سطح آن را تشخیص دهند. در صورتی که عکس برداری غیر تهاجمی نتواند اطلاعات کافی را در اختیار پزشک قرار دهد به انجام نمونه برداری از کبد خواهد پرداخت. لاپاراسکوپی تشخیصی که از روشهای بسیار ایمن و دقیق برای تهیه نمونه از بافت کبد و تشخیص مشکل شما است. به عبارت دیگر لاپاراسکوپی است کبد یک روش بسیار ایمن و صحیح برای نمونه برداری از کبد یا توده موجود در آن است که بدون باز کردن گسترده شکم انجام میشود.
بررسی مجدد شکم یا مشخص کردن میزان پیشرفت سرطان
گاهی اوقات پزشک میخواهد که به جمع آوری اطلاعات در ارتباط با بیماری درمان شده در گذشته از قبیل سرطان بپردازد که این امر معمولاً پس از انجام برخی روشهای درمانی از قبیل شیمی درمانی یا قبل از شروع به آن انجام میشود. لاپاراسکوپی تشخیصی میتواند اطلاعات خوبی را قبل از شروع شیمی درمانی و پرتو درمانی در اختیار پزشک قرار دارد.
سایر موارد
دلایل دیگری مبنی بر انجام لاپاراسکوپی تشخیصی وجود دارد که همه آنها در این مقاله بررسی نشده است و شما میتوانید در این رابطه با پزشک خود صحبت کنید.
از چه نوع بیهوشی استفاده میشود؟
معمولا لاپاراسکوپی تشخیصی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود اما امکان انجام آن توسط بیهوشی موضعی و داروهای خواب آور وجود دارد. جراح و متخصص بیهوشی با کمک خود شما به این نتیجه میرسند که از کدام یک از انواع بیهوشی برای انجام موفق و ایمن جراحی استفاده کنند.
بیهوشی موضعی
بیهوشی موضعی را میتوان به درون پوست دیواره شکم تزریق کرد تا به طور کامل این ناحیه بی حس شود و امکان وارد کردن لاپاراسکوپ وجود داشته باشد. در برخی موارد پزشک تصمیم میگیرد که از آرام بخش نیز استفاده کند تا بیمار خواب آلود شود اما بیمار به خواب نخواهد رفت و پس از آنکه هوشیاری بیمار به اندازه کافی کمتر شد و بیهوشی موضعی اثر خودش را گذاشت، گاز را به داخل حفره شکم ارسال خواهد کرد که باعث میشود بعدا بیمار دچار احساس نفخ شود. پس از جراحی گاز از داخل شکم خارج میشود. دو نوع گازی که برای اهداف مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از نیتروژن اکسید یا گاز خنده و کربن دی اکسید که استفاده از آنها با عوارض جانبی بسیار کمی همراه است.
بیهوشی عمومی
بیهوشی عمومی برای این دسته از افراد توصیه میشود که متقاضی بیهوشی موضعی نیستند یا افرادی که میخواهند به طور کامل بیهوش باشند. این نوع بیهوشی برای بیماران استفاده میشود که جوان هستند و نمیتوانند در اتاق عمل بیدحرکت بمانند یا افرادی که یک شرایط پزشکی خاص دارند که استفاده از بیهوشی عمومی بی خطرتر است. برخی از افراد را به رغم آن که ترجیح میدهند از بیهوشی موضعی در آنها استفاده شود پزشک استفاده از بیهوشی عمومی را توصیه میکند زیرا نوع بیهوشی مناسب برای انجام لاپاراسکوپی در بیماران مختلف متفاوت است.
چگونه جراحی لاپاراسکوپی انجام میشود؟
جراحی لاپاراسکوپی درون بدن انجام میشود و به جای آن که یک برش بزرگ ایجاد گردد و شکم بیمار باز شود پزشک از یک یا چند سوراخ کوچک روی شکم استفاده میکند تا بتواند دستگاه را وارد بدن نماید. جراحی با استفاده از هدایت تصویری انجام میشود و تصاویر به صفحه مانیتور ارسال میگردند جراح برای آنکه فضای بهتری برای جراحی داشته باشد از گاز دی اکسید کربن برای بزرگ کردن شکم استفاده میکند که یک گاز غیر قابل اشتعال است و توسط بدن جذب میشود. لاپاراسکوپی یک روش جراحی پیچیده است که باید برای انجام آن دست و چشم پزشک هماهنگی لازم را با هم داشته باشند و بتوانند به راحتی ساختارهای داخل بدن را مشاهده نماید. پزشکی که در زمینه جراحی لاپاراسکوپی تخصص دارد یک تا دو سال در این زمینه آموزش دیده است.
مزایا و معایب لاپاراسکوپی چیست؟
اگرچه جراحی لاپاراسکوپی یک روش کم تهاجمی است با خطرات و محدودیتهایی همراه است که در همه عملهای جراحی وجود دارد. برخی از مزایای این روش به شرح زیر میباشند:
- کاهش خونریزی و عدم نیاز به دریافت خون
- کوچک بودن محل برشها و کوتاه بودن دوران بهبود
- درد کمتر و نیاز کمتر و مصرف داروهای مسکن
- کاهش ریسک بروز عفونت در مقایسه با جراحی باز
- کاهش هزینهها به علت کوتاه بودن زمان بستری شدن در بیمارستان
معایب این روش نیز به شرح زیر میباشند:
- ناتوانی در لمس کردن بافت به ویژه در مواردی که پزشک به بررسی سرطان میپردازد.
- آسیب دیدگی احتمالی بافت داخلی به علت عدم لمس کردن آنها
- اختلال در مشاهده دقیق داخل شکم در جراحی باز میسر است.
- انجام دادن این روش در افرادی که قبلاً جراحی شده اند و بافت گسترده اسکار در بدن آنها وجود دارد دشوار است.
- بروز واکنش معکوس به استفاده از گاز دی اکسید کربن
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که شما دچار علائم و نشانههای زیر شدید باید فوراً به پزشک خود مراجعه نمایید:
- تب بالای ۳۹ درجه سانتیگراد
- ترشح از محل برش یا قرمزی آن
- تداوم تهوع یا استفراغ
- افزایش تورم شکم
- لرز
- خونریزی
- سرفه مداوم و تنگی نفس
- ناتوانی در دفع ادرار
- عدم کنترل درد با داروهای مسکن
لاپاراسکوپی زنان و زایمان
لاپاراسکوپی زنان در زایمان روشی است که در آن پزشک از یک دوربین کوچک برای مشاهده قسمت پایین داخل شکم استفاده میکنند تا بتوانند رحم و لولههای فالوپ و هر دو تخمدان را مشاهده کند. او همچنین میتواند سایر نقاط بدن از قبیل مثانه و روده را نیز مشاهده کند. جراح در هنگام مشاهده داخل شکم از وسایل مخصوص برای نمونه برداری یا درمان برخی از بیماریهای خاص زنانه استفاده میکنند. لاپاراسکوپی زنان و زایمان برای تشخیص و درمان بیماریها مورد استفاده قرار میگیرد و از آن برای پیدا کردن علت، علائم و نشانههای شما و درمان کردن بیماریهای مختلف استفاده خواهد شد که برخی از آنها به شرح زیر میباشد:
- تشخیص و درمان اندومتریوز
- خارج کردن بافت اسکار که به علت برخی از انواع عفونتها از قبیل بیماری التهابی لگن یا اندومتریوز به وجود آمده است.
- درمان بارداری خارج رحمی که در این اختلال تخمک بارور شده در خارج از رحم شروع به رشد میکند.
- نابارور کردن و بستن لولههای فالوپ و از بین بردن شانس بارداری
- خارج کردن کیست تخمدان
- خارج کردن تخمدان یا رحم
- درمان فیبروز رحمی
- بررسی وجود سرطان با متاستاز دادن آن به سایر نقاط بدن
