ذرات غذای هضم شده برای هضم باید از روده که طول آن هفت و نیم متریا بیشتر است، عبور کنند. این فضولات هضم شده همیشه در حرکت هستند. اما انسداد روده باعث توقف حرکت فضولات می‌شود. انسداد روده زمانی ایجاد می‌شود که روده کوچک یا بزرگ مسدود شوند. این انسداد ممکن است در قسمتی از روده یا در تمام روده باشد و مانع عبور مایعات و غذای هضم شده گردد. اگر روده مسدود شود، غذا، مایعات، اسیدهای معده و گاز در پشت قسمت مسدود شده می‌مانند. اگر فشار زیادی به روده وارد آید، روده پاره شده و مواد مضر و باکتری‌ها وارد حفره شکمی می‌شوند.
جهت دریافت نوبت مشاوره و یا رزرو وقت تشخیص و درمان انسداد، چسبندگی یا پیچ خوردگی روده می‌توانید با 02188931392 و 02122908154 تماس بگیرید.
علل انسداد روده
علل انسداد روده عبارتند از:
- یک عامل مکانیکی، یعنی چیزی مسیر روده را مسدود کرده باشد.
- گرفتگی روده و انباشته شدن مدفوع در آن، شرایطی که در آن روده به درستی عمل نمی‌کند ولی هیچ علت ساختاری برای عدم عملکرد صحیح آن وجود ندارد.
علل فلج یا انسداد روده
فلج روده، که شبه انسداد نیز نامیده می‌شود، یکی از علل اصلی انسداد روده در نوزادان و کودکان است. علل احتمالی فلج روده عبارتند از: باکتری یا ویروس‌هایی که باعث عفونت روده می‌شوند (التهاب روده‌ها)، عدم تعادل موادشیمیایی، الکترولیتی یا معدنی (مانند کاهش سطح پتاسیم)، جراحی شکم، کاهش خون رسانی به روده‌ها، عفونت‌های داخل شکم مانند آپاندیس، بیماری کلیه یا ریه، استفاده از داروهای خاص، مخصوصا داروهای نارکوتیک.
علل مکانیکی
علل مکانیکی انسداد روده عبارتند از:
چسبندگی یا زخمی که در اثر جراحی، اشیای خارجی (اشیایی که قورت داده شده و مسیر روده‌ها را مسدود می‌کنند)، سنگ کلیه (به ندرت)، فتق، مدفوع فشرده، اینتوساسپشن (دخول بخشی از روده در بخش دیگر)، تومورهای مسدود کننده روده‌ها، پیچ خوردگی روده.
علائم
انسداد روده علائم مختلفی دارد، از جمله:
- نفخ شدید معده
- دل پیچه و درد شکم
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- عدم توانایی دفع گاز و مدفوع
- یبوست
- اسهال
- گرفتگی شدید شکم
- تورم شکم
برخی از علائم انسداد روده به محل انسداد و مدت انسداد بستگی دارد. به عنوان مثال، استفراغ یکی از علائم اولیه‌ی انسداد روده کوچک است.اگر این انسداد پیشرفت کند، منجر به انسداد روده بزرگ نیز خواهد شد. انسداد نسبی باعث ایجاد اسهال و انسداد کامل باعث عدم توانایی دفع گاز و مدفوع می‌شود. همچنین انسداد باعث ایجاد عفونت شدید و تورم شکم بیمار می‌شود. این حالت به نام پریتونیت معروف است و زمانی ایجاد می‌شود که بخشی از روده بیمار پاره شده باشد. پریتونیت باعث تب و درد زیادی در شکم می‌شود. این شرایط زندگی فرد را به خطر انداخته و به جراحی فوری نیاز دارد.
تشخیص
آزمایش‌ها و روش‌هایی که برای تشخیص انسداد روده استفاده می‌شوند عبارتند از:
- معاینه فیزیکی. پزشک درباره سابقه پزشکی و علائم بیماری از بیمار سوالاتی می‌پرسد. همچنین ممکن است معاینه‌ای نیز انجام دهد تا وضعیت بیمار را ارزیابی کند. اگر شکم بیمار متورم و دردناک باشد یا اگرتوده‌ای در شکم بیمار وجود داشته باشد پزشک حدس می‌زند که بیمار به انسداد روده مبتلا است. پزشک ممکن است با گوشی پزشکی (استوتسکوپ) به صداهای روده نیز گوش کند.
- عکس رادیوگرافی. پزشک برای تایید تشخیص خود برای بیمار عکس رادیوگرافی تجویز می‌کند. اما برخی از انسدادهای روده در عکس‌های رادیوگرافی معمولی مشخص نیستند.
- توموگرافی کامپیوتری (CT) یا سی تی اسکن. سی تی اسکن ترکیبی از تصاویر رادیوگرافی از زوایای مختلف برای تهیه عکس‌های مقطعی است. این تصاویر جزئیات بیشتری را نسبت به عکس‌های رادیوگرافی معمولی نشان می‌دهند و در نتیجه برای تشخیص انسداد روده‌ها مناسب‌تر هستند.
- اولتراسوند. برای تشخیص انسداد روده در کودکان از اولتراسوند استفاده می‌شود. در نوجوانان، اولتراسوند معمولا یک “دایره مرکزی کوچک” را نشان می‌دهد، که بیانگر این است که روده در درون خود پیچ خورده است.
- تست انمای باریم و هوا. تست انمای باریم و هوا یک روش تصویربرداری پیشرفته از کولون است که در موارد مشکوک به انسداد روده انجام می‌شود. برای انجام این تست، پزشک هوا و مایع باریم را از راه مقعد به داخل روده می‌فرستد. در مورد کودکان مبتلا به اینتوساسپشن (دخول بخشی از روده در بخش دیگر)، در اکثر موارد انجام تست انمای باریم و هوا به تنهایی مشکل را برطرف می‌کند و نیاز به درمان دیگری نیست.
درمان
درمان انسداد روده به محل و شدت انسداد بستگی دارد. درمان مناسب به نوع انسداد روده بستگی دارد. اکثر موارد انسداد روده در بیمارستان درمان می‌شوند. در بیمارستان، پزشک از طریق یک رگ به بیمار دارو و مایعات می‌دهد. برای ایجاد احساس راحتی در بیمار، پزشک لوله‌ای کوچک به نام لوله بینی-شکمی را از طریق بینی (NG) وارد معده بیمار می‌کند. این لوله، مایعات و گاز را خارج کرده و باعث می‌شود بیمار درد و فشار کمتری را حس کند. هیچ نوع نوشیدنی یا خوراکی به بیمار داده نمی‌شود. انسداد روده در اکثر موارد یک انسداد جزئی است و به خودی خود بهبود می‌یابد. برخی از افراد ممکن است به درمان بیشتری نیاز داشته باشند. روش‌های درمان شامل استفاده از هوا یا مایعات (انما) یا لوله‌های توری فلزی (استنت‌ها) برای رفع انسداد است.
جراحی
تقریبا در تمام مواردی که روده کاملا مسدود شده یا جریان خون به کلی قطع شده باشد، انجام جراحی ضروری است. ممکن است بیمار پس از جراحی نیاز به کلستومی یا ایلئوستومی داشته باشد. قسمتی از روده که دچار مشکل است برداشته می‌شود و قسمت باقیمانده به یک قسمت باز از پوست پیوند زده می‌شود. مدفوع از طریق این محل باز از بدن خارج شده و در یک کیسه استومی یکبار مصرف جمع خواهد شد. در برخی از موارد، انجام کلستومی یا ایلئوستومی موقتی است و فقط تا زمانی که بیمار بهبودی پیدا کند انجام می‌شود. هنگامی که بیمار بهتر شد، دو انتهای روده دوباره به هم متصل شده و محل انجام استومی نیز ترمیم می‌شود. در مورد بیمارانی که انسداد روده دارند اما وضعیت سلامتشان برای انجام عمل جراحی مناسب نیست ممکن است پزشک داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای مخدر ضد درد، ضد اسپاسم‌ها یا ضدعفونی کننده‌ها را برای کنترل علائم بیماری تجویز کند. اگر انسداد در اثر یک بیماری دیگر، مانند بیماری دیورتیکولیت ایجاد شده باشد، باید آن بیماری درمان شود و در صورت عدم درمان، انسداد برگشت پذیر خواهد بود.
