دل درد و دل پیچه نوزاد و کودک بعلت ریفلاکس، مسمومیت غذایی و عفونت

دل درد در اثر خوردن غذای زیاد یا خیلی کم، گاز روده یا عفونت خفیف ویروسی ایجاد می‌شود. کودکی که دل دردهای مکرر دارد باید همیشه توسط پزشک معاینه شود. دل درد مکرر می‌تواند ناشی از کولیک، یبوست یا عفونت مجاری ادراری باشد. اگر علائم دیگری مانند استفراغ، اسهال و یا خون در مدفوع کودک وجود داشته باشد، ممکن است کودک به بیماری مزمن روده مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا سلیاک مبتلا باشد. اما بیشتر موارد تکرار دل درد، به ویژه در کودکان در سن مدرسه، مربوط به استرس روانی یا اضطراب است. کودکانی که نتوانند احساس ناراحتی یا استرس خود را به صورت لفظ بیان کنند اغلب با داشتن دل درد یا سردرد ناراحتی خود را ابراز می‌کنند.

با ثبت اطلاعات در مورد دل درد کودک خود به او کمک کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا درک کنید که چرا کودک شما دل دردهای مکرر دارد و به پزشک فرزند شما نیز کمک می‌کند تا تشخیص صحیحی داشته باشد.

علل دل درد و دل پیچه در کودکان  و نوزادان 

---

از مهمترین عامل دردهای شکمی در نوزاد و کودک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

قولنج 

کولیک یا قولنج توضیحی کلاسیک در مورد درد معده است (و همچنین سایر علائم تحریک‌پذیر کودک). اگر کودک شما کم‌تر از 5 ماه سن داشته باشد و بیش از سه ساعت متوالی، سه روز یا بیشتر در هفته و حداقل به مدت سه هفته گریه می‌کند و هیچ توضیحی پزشکی برای گریه او وجود ندارد، تشخیص پزشکان قولنج خواهد بود. کارشناسان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد قولنج می‌شود اما به نظر می‌رسد که باعث انقباضات دردناک روده‌ها می‌شود. ناراحتی ممکن است در اواخر بعد از ظهر و اوایل عصر شدیدتر شود. در این شرایط ممکن است گریه کودک شما غیرقابل تحمل باشد، مقدار زیادی گاز از روده خود خارج کند و پاهایش را بالا بکشد.

چگونه باید یک کودک مبتلا به کولیک را تسکین داد 

اگر پزشک تشخیص داد که کودک شما مبتلا به کولیک است، توصیه‌های او را برای راحتی کودک خود انجام دهید. همچنین می‌توانید این نکات را نیز امتحان کنید:

• ماساژ ملایم. ممکن است کودک شما از یک ماساژ ملایم لذت ببرد اما نسبت به نحوه واکنش وی حساس باشید. او ممکن است احساس تحریک بیش از حد کند. (مراقبت کایروپراکتیک در مورد کولیک اثبات نشده است.)
• سر و صدا. نوزادان صداهایی را دوست دارند که آن‌ها را یاد ضربان قلب مادر خود که در رحم شنیده‌اند می‌اندازد. کودک شما ممکن است وقتی در صندلی نوزادی خود در نزدیکی خشک کن لباس که در حال چرخیدن است نشسته یا هنگام جاروبرقی زدن شما در کریر خود چرت می‌زند، احساس راحتی داشته باشد. یا ممکن است وقتی هود در آشپزخانه روشن است، او آرام شود.
• همچنین می‌توانید به صورت آنلاین به دنبال صداهای آرامش بخش بگردید مثل صدای بارش باران یا سایر صداهای آرامش بخش طبیعی.
• سکوت. برخی از نوزادان با حرکت، سر و صدا و فعالیت احساس راحتی می‌کنند اما برخی دیگر نیاز به تحرک کمتری دارند و به سکوت و تاریکی واکنش بهتری نشان می‌دهند.
• حرکت. حرکت آرام می‌تواند تسکین دهنده باشد. بنابراین سعی کنید کودک خود را تکان دهید. شما می‌توانید او را در یک تاب کودک قرار دهید اما اگر کودک شما در تاب خوابید او را به گهواره منتقل کنید.
• اگر هنگام پیاده‌روی کودک خود را در اسلینگ قرار داده و بغل کنید احساس آرامش بیشتری خواهد داشت. ممکن است او ترجیح دهد بالاتر و نزدیک به قفسه سینه و ضربان قلب شما باشد. سعی کنید وقتی که کودک خود را بغل می‌کنید او را به آرامی بالا و پایین ببرید.
• خانه را ترک کنید. اگر مدت زیادی است که در داخل خانه هستید، ممکن است یک پیاده‌روی به آرامش کودک شما کمک کند. می‌توانید کودک خود را برای پیاده‌روی در یک کالسکه، الینگ یا کریر بگذارید. مناظر، صداها و بوهای جدید ممکن است ذهن او را منحرف کند و هوای تازه و حرکت ریتمیک پیاده روی ممکن است او را به اندازه کافی آرام کند تا بخوابد.
• از طرف دیگر، اگر تمام صبح با کودک خود بیرون بوده‌اید، ممکن است سکوت و آرامش خانه تنها چیزی باشد که اونیاز دارد.
• موقعیت‌های مختلف را امتحان کنید. کودک شما ممکن است دوست داشته باشد روی دست‌های شما دراز بکشد، یا حتی ممکن است حالت ایستاده و قائم را ترجیح دهد، یا گاهی اوقات ممکن است دوست داشته باشد به شکم خود روی پاهای شما دراز بکشد. وقتی کودک شما احساس ناراحتی می‌کند موقعیت‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید در کدام حالت راحت‌تر است و آرام می‌شود.
• از حمام آب گرم استفاده کنید. یک حمام آرام بخش درمیان صدای گریه کودک شما ممکن است ذهن او را منحرف و آرام کند. بعضی از نوزادان با دوش دستی که به پشتشان می‌خورد و خیس می‌شوند، احساس آرامش پیدا می‌کنند. کودک شما ممکن است از ضربان ریتمیک آب گرم و همچنین صدای آب لذت ببرد.
• او را آرام کنید. هر چیزی که به کودک شما کمک کند آرام شود در حال حاضر یک نجات دهنده است. برای بعضی از نوزادان مکیدن بسیار آرامش بخش است. ممکن است ترغیب کردن کودک به مکیدن پستانک یا انگشت خود راه حل مناسبی باشد.
• آروغ کودک خود را بگیرید. برخی از نوزادان مبتلا به کولیک به دلیل گریه زیاد هوای زیادی را وارد معده خود می‌کنند و در نتیجه گاز زیادی در معده آن‌ها جمع می‌شود. کودک خود را بعد از غذا دادن به صورت قائم نگه دارید و آروغ او را بگیرید تا درد حاصل از تجمع گا در معده او کاهش یابد.
• بطری آب گرم. برخی از نوزادان از احساس آب گرم برروی شکم خود لذت می‌برند. یک بطری آب گرم را با آب ولرم پر کنید و آن را در یک حوله بپیچید. (آب را خیلی داغ نکنید – آنچه که برای شما گرم است ممکن است برای کودک شما خیلی گرم باشد.) آن را روی شکم خود بگذارید و بگذارید کودک شما روی آن دراز بکشد.
• پروبیوتیک‌ها. نوزادان مبتلا به کولیک ممکن است باکتری‌های روده‌ای متفاوت از سایر کودکان داشته باشند. پروبیوتیک‌ها (به طور خاص L reuteri) به کاهش علائم کولیک در نوزادان شیرخوار کمک می‌کنند. (مطالعات بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا این مواد برای کودکانی که غذاهای کمکی می‌خورند نیز مفید است یا خیر). از پزشک کودک خود بپرسید که پروبیوتیک‌ها ارزش آزمایش کردن دارند؟ در صورت مثبت بود ن پاسخ، او می‌تواند یک پروبیوتیک را برای کودک شما تجویز کند.

یبوست 

یبوست شایع‌ترین مشکل شکمی در نوزادانی است که تازه خوردن مواد جامد را شروع کرده‌اند. اگر حرکات روده کودک شما کمتر از حد معمول باشد، به خصوص اگر یک بار در سه روز یا بیشتر دفع مدفوع نداشته باشد و هنگام دفع اذیت شود، احتمالاً دچار یبوست شده است. نشانه دیگر یبوست مدفوع سخت و خشک است که تخلیه آن دشوار است.

برای درمان یبوست چه کاری انجام دهیم 

 اگر کودک شما خوردن مواد جامد را شروع کرده است، با دادن غذاهایی که باعث ایجاد مدفوع نرم‌تر می‌شود (مانند جو دوسر، زردآلو، گلابی، آلو و نخود فرنگی)، یبوست او را برطرف کنید و دوباره از مواد غذایی که باعث ایجاد مدفوع سفت‌تر می‌شوند (مانند موز، سیب، هویج، برنج و کدو) استفاده کنید.

همچنین ممکن است با شیر دادن به فرزندتان از سینه خود یا بطری، او را به نوشیدن مایعات بیشتری تشویق کنید. ورزش نیز می‌تواند به حرکت روده کمک کند: سعی کنید کودک خود را به پشت بخوابانید و پاهای او را به حالت “دوچرخه” حرکت دهید.

نفخ 

نفخ در نوزادانی که خوردن مواد جامد را شروع کرده‌اند و برای اولین بار غذاهای مختلف زیادی را امتحان می‌کنند شایع است. همچنین، نفخ کودک شما می‌تواند نشانه عدم بلوغ روده باشد: کلنی‌های باکتری موجود در دستگاه گوارش کودک (“میکروبیوم روده”) هنوز در حال توسعه هستند و کامل نشده‌اند.

برای درمان نفخ چه باید کرد 

 راه‌های کاهش احساس ناراحتی ناشی از نفخ شامل گرفتن مکرر آروغ کودک، نگه داشتن او در حالت مناسب برای غذا خوردن، و مالش دادن شکم او است. می‌توانید کودک خود را روی پاهای خود به شکم بخوابانید و شکم او را مالش دهید. برخی والدین از داروهای ضد نفخ (در داروخانه‌ها در دسترس هستند) استفاده می‌کنند، گرچه مطالعات نشان می‌دهد که ممکن است خیلی مؤثر نباشند.

ریفلاکس معده 

اکثر نوزادان کمی بعد از غذا خوردن، کمی غذا را بالا می‌آورند و حتی استفراغ می‌کنند. این بیماری به نام ریفلاکس معده (یا فقط “ریفلاکس”) شناخته می‌شود و در نوزادان و کودکان و همچنین بزرگسالان طبیعی است. ریفلاکس هنگامی اتفاق می‌افتد که دریچه بین مری و معده کودک شما به درستی کار نمی‌کند و غذا و اسید معده از معده به داخل گلو می‌رود.

ریفلاکس می‌تواند باعث ناراحتی معده و احساس سوزش در گلو و سینه شود. در سال اول بیشتر نوزادان دچار ریفلاکس معده می‌شوند.

برای درمان ریفلاکس معده چه کاری باید انجام شود 

 اگر فکر می‌کنید کودک شما دارای ریفلاکس است، صحبت کردن با پزشک بسیار مهم است. پزشک می‌تواند راه‌کارهایی را برای کاهش علائم کودک شما توصیه کند و همچنین بر بیماری ریفلاکس دستگاه گوارش (GERD) کودک شما نظارت داشته باشد. نوزادان مبتلا به GERD دارای ریفلاکسی هستند که باعث بروز علائم یا عوارض جدی مانند مشکلات تنفسی و عدم توانایی در تغذیه مناسب می‌شود.

پزشک برای کاهش ریفلاکس به احتمال زیاد مواردی را پیشنهاد می‌کند که می‌توانید در خانه امتحان کنید. این موارد ممکن است شامل نگه داشتن کودک در حالت ایستاده بعد از تغذیه باشد. وعده‌های غذایی کوچکتر و در تعداد بیشتر به او بدهید. بیشتر مواقع آروغ او را بگیرید؛ و شیر یا غذای کمکی را با غلات مخصوص شیرخوار غلیظ کنید. پزشک همچنین ممکن است پیشنهاد کند اگر کودک شما از شیر مادر تغذیه می‌کند، شیر گاو را از رژیم غذایی خود حذف کنید یا آن را به فرمول هایپوآلرژنیک تغییر دهید زیرا علائم ریفلاکس ناشی از عدم تحمل پروتئین‌های خاصی از شیر است. اگر این اقدامات مؤثر نباشد، پزشک ممکن است دارو تجویز کند.

بعضی از نوزادان بلافاصله به آنتی‌اسیدها یا مسدود کننده‌های اسید پاسخ می‌دهند. (اما هرگز این داروها را بدون مشورت با پزشک به کودک خود ندهید.) ممکن است نیاز باشد کودک شما به مدت چند ماه دارو مصرف کند. اگر این داروها به بهبودی کودک کمکی نکنند  پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری را سفارش دهد یا شما را به یک متخصص گوارش ارجاع دهد تا مطمئن شود مشکل GERD است.

آنفولانزای معده و عفونت 

سرماخوردگی و آنفولانزا می‌توانند باعث دل درد کودک شما شوند. دلیلش این است که بخش اعظم مخاط تولید شده در هنگام بیماری تنفسی فوقانی از طریق گلوی کودک شما به معده می‌رود و می‌تواند معده او را تحریک کند. بعضی از کودکان برای پاک کردن مخاط از سیستم گوارش خود، استفراغ می‌کنند. زیبا نیست اما معمولاً با این کار درد از بین می‌رود.

عفونت‌های دیگر مانند عفونت ادراری، گلو و حتی عفونت گوش گاهی اوقات می‌تواند باعث ایجاد درد شکمی از جمله تهوع و استفراغ شود. با پزشک کودک خود صحبت کنید. درمان بستگی به نوع عفونت دارد.

برای درمان آنفولانزا و عفونت چه کاری انجام دهیم 

 اگر آنفولانزای معده باعث استفراغ کودک شما یا اسهال به همراه تب و از دست دادن اشتها شود، می‌تواند به سرعت به کم آبی بدن منجر شود. نوزادان ممکن است به سرعت دچار کم‌آبی خطرناکی شوند. بنابراین اگر فکر می‌کنید کودک شما علائم کم‌آبی جدی بدن را نشان می‌دهد، سریعاً او را به اورژانس ببرید. ممکن است نیاز باشد که مایعات را از طریق لوله داخل وریدی (IV) دریافت کند تا مجدداً آب بدن او تامین شود.

حساسیت به غذا یا شیر 

آلرژی غذایی در نوزادان می‌تواند باعث استفراغ، اسهال و درد معده و همچنین ایجاد خس خس سینه، سرفه، خلط یا آبریزش بینی، زبان متورم و کهیر و یا بثورات جلدی و خارش شود. اگر کودک شما به یک ماده غذایی حساسیت دارد، به این معنی است که سیستم ایمنی بدن او بیش از حد به یک ماده غذایی یا ماده موجود در مواد غذایی (مانند پروتئین موجود در شیر) واکنش نشان می‌دهد و با آن مانند یک میکروب برخورد می‌کند و باعث علائم آلرژی می‌شود که از خفیف تا شدید متغیر است.

کودکانی که به شیر گاو حساسیت دارند ممکن است بعد از خوردن لبنیات مانند پنیر یا ماست دچار درد معده، اسهال، استفراغ، مدفوع خونی، کهیر، خارش یا قولنج شدید شوند. (به کودک خود تا تولد یک سالگی او شیر گاو ندهید.)

برای درمان آلرژی غذایی یا شیر چه کاری باید انجام دهیم 

 اگر متوجه شدید که کودک چند ساعت بعد از خوردن یک ماده غذایی خاص دچارعلائم حساسیت می‌شود، با پزشک صحبت کنید. او ممکن است شما را برای آزمایش به یک متخصص آلرژی کودکان ارجاع دهد.

برخی از نوزادان شیرخوار نسبت به شیر گاوی که مادر مصرف می‌کند حساسیت دارند و همچنین ممکن است علائم آلرژی را تجربه کنند. اگر در حال شیردهی هستید، پزشک کودک شما ممکن است توصیه کند شیر را از رژیم غذایی خود قطع کند تا ببیند علائم کودک شما بهبود می‌یابد یا نه.

نوزادان دارای حساسیت به شیر که از شیر خشک استفاده می‌کنند نیز ممکن است دل درد و سایر علائم آلرژی را داشته باشند. اگر کودک شما شیر خشک مصرف می‌کند، از پزشک در مورد امتحان نوع دیگری از شیر مانند شیری که بر پایه سویا است، سوال کنید.

اگر کودکتان واکنشی دارد که زندگی او را به خطر می‌اندازد، فوراً به اورژانس بروید. علائم آلرژی جدی شامل رنگ آبی، مشکل تنفسی، ضعف شدید یا رنگ پریدگی، کهیر در بدن، اسهال خونی و تورم صورت، گردن یا سر است. بعضی اوقات علائم قسمت‌های مختلف بدن را یکباره تحت تأثیر قرار می‌دهد.

عدم تحمل لاکتوز موقت 

عدم تحمل لاکتوز هنگامی اتفاق می‌افتد که بدن لاکتاز تولید نکند. لاکتاز آنزیم لازم برای هضم قند موجود در شیر گاو و سایر لبنیات است. عدم تحمل واقعی لاکتوز در نوزادان بسیار نادر است. (معمولاً بین 3 تا 5 سالگی یا در سن مدرسه یا نوجوانان بروز می‌کند.) اما معمولاً در نوزادان یک مورد عدم تحمل موقت لاکتوز وجود دارد که ممکن است چند هفته بعد از بیماری‌های دستگاه گوارش مانند آنفولانزای معده یا اسهال مزمن ایجاد شود. بیماری‌های دستگاه گوارش می‌توانند به لایه روده کوچک آسیب وارد کنند و منجر به مشکل موقتی در هضم لاکتوز شوند.

برای درمان عدم تحمل لاکتوز چه کاری انجام دهیم 

زمانی که کودک شما در دوره بهبودی بعد از یک بیماری گوارشی است، شیر گاو یا سایر محصلات لبنی را به او ندهید. زیرا ممکن است دچار گرفتگی شکم، نفخ ، گاز یا اسهال بیشتر شود.

بیماری حرکت 

اگر به نظر می‌رسد کودک شما هنگام مسافرت با اتومبیل بیمار شده یا استفراغ می‌کند، ممکن است بیماری حرکت داشته باشد. این بیماری می‌تواند در سفرهای جاده‌ای یا حتی در مسیر رانندگی روزانه شما به مهد کودک یا مدرسه مشکل ایجاد کند. کارشناسان بر این باورند که بیماری حرکت هنگامی اتفاق می‌افتد که ارتباط بین آنچه کودک شما می‌بیند و آنچه که او با قسمت‌های حساس بدن خود احساس می‌کند، مانند گوش داخلی و برخی از اعصاب، قطع شود.

برای درمان بیماری حرکت چه کاری انجام دهیم 

 در طی مسافت طولانی به طور مکرر استراحت کنید تا کودک شما بتواند هوای تازه بخورد. مطمئن شوید که شکم او قبل از سوار شدن خالی نباشد. بدون مشورت با پزشک، هیچ دارویی را برای بیماری حرکت به کودک خود ندهید.

انسداد روده 

اگر کودک شما یک دقیقه خوب به نظر می‌رسد و یک دقیقه بعد پاهای خود را در شکم خود جمع می‌کند و به شدت گریه می‌کند، ممکن است انسداد روده مانند تنگی پیلوریک (هنگامی که عضله منتهی از معده به داخل روده آنقدر ضخیم شود که غذا از آن عبور نکند. ) یا بینابینی (هنگامی که یک قسمت از روده به داخل قسمت بعدی می‌رود) داشته باشد. علائم دیگر این بیماری شامل استفراغ و علائمی است که شدت و دفعات آن افزایش می‌یابد.

چه باید کرد: با پزشک تماس بگیرید. اگر نمی‌توانید فوراً به پزشک مراجعه کنید، کودک خود را به اورژانس ببرید.

ماده سمی

اگر کودک شما چیزی سمی مانند دارو، گیاه یا مواد شیمیایی بلعیده باشد ممکن است باعث دل درد و استفراغ یا اسهال شود. دل درد او همچنین ممکن است در اثر قرار گرفتن در معرض سرب (مثلاً از خاک، آب یا رنگ قدیمی) باشد.